[ASX76]

[Shadowmage]

[Tixon]

Jestem oczarowany Welinem. Zdecydowanie kupiła mnie wizją świata (ech ta wojna Enkin) i uwięzieniem (czy też głębokim osadzeniem) postaci w mitach. Do tego dużo sprawnie użytej konwencji. Styl w jakim napisana jest książka... z jednej strony podział na drobne fragmenty pozornie niezwiązane ze sobą, nie sprawiał mi problemów, z drugiej nie bardzo pasuje mi mieszanka językowa jaka Duncan stosuje - raz świetny, opis ciążący w kierunku poetyckiej narracji, by po chwili zabrudzić go wulgarnością i dosadnością. Niemniej z lektury jestem wielce zadowolony, Welin stawiam na równi z Opowieściami Sieroty.

[MadMill]

No i bach! Zaczyna być jak z koncertami, przez lata najlepsze kapele nas omijały, a teraz co roku grają np. na Bemowie.

[Grigori]

Rzeczywiście, obrodziło w tym roku; Martin, Watts, Duncan.

A skoro już tu jestem, to może podzielę się moją opinią o Księdze wszystkich godzin. Właściwie Welin i Atrament czytałem jedną po drugiej, więc nawet nie rozdzielam Księgi na odrębne pozycje.
Ogólnie, mam bardzo dobrą opinię o tej książce - to co mnie w niej zauroczyło, to przede wszystkim różnorodność. Bardzo podobały mi się ten styl narracji i konstrukcja świata, choć nie wiem czemu, strasznie trudno mi się to czytało - prawie miesiąc na to musiałem poświęcić, co jest ewenementem jeśli chodzi o moje tempo czytania. Była to z pewnością wymagająca lektura, rzucająca wiele kłód pod nogi, i właściwie o nich chciałem napisać.
To co odpychało mnie od kart książki, to było wrażenie, że jest ona nie tylko powieścią fantastyczną, ale też - a może przede wszystkim - manifestem skłonności seksualnych autora. To nawet nie chodzi o to, czy jestem tolerancyjny, czy nie, tylko o fakt, że drażni mnie, kiedy autor na siłę wciska czytelnikowi swoje poglądy i perspektywę. Nieważne czy jest się lewakiem, chrześcijańskim fanatykiem, czy sodomitą-gejem, psuje mi to odbiór książki, bo nie mogę jej traktować jak literatury fikcji, tylko mam wrażenie jakbym czytał pamiętnik z fantazjami autora. Trudno postawić pomiędzy jednym a drugim znak równości w przypadku Duncana.
Druga rzecz, to bardzo nierówny warsztat - po świetnych opisach świata Welinu, w następnym akapicie bywaliśmy obrzucani niepotrzebnymi wulgaryzmami. Można było lepiej wypełnić niektóre strony nie tracąc nic z charakterów postaci.
No i to zakończenie. To znaczy epilog, bo finał Wiosny w Sodomie był świetny. Ale ostatnia fałda opowieści, sielanka pół na pół hetero i homo wątków które pojawiły się zupełnie znikąd na ostatnie 20 stron jakoś nie dała mi satysfakcji z przeczytania zakończenia. Porównując to do epilogu z Welinu o Śmieciarzu, które samo w sobie było niezłym opowiadaniem, mam wrażenie, że zakończenie było bez pomysłu i odstawało od reszty powieści. Chociaż przyznaje, że takie zakończenie bez konkluzji i wcześniejsze zakończenie nurtu głównego i errat w sumie dają bardzo fajny efekt nawiązujący do charakteru fikcyjnej Księgi wszystkich godzin.

[Jander]

[Grigori]

Nie zgodzę się że to tylko seks, cała ta książka była odzwierciedleniem upodobań autora, a wątek wiecznie mordowanego Puka ma swoje źródło w prawdziwej tragedii, która miała miejsce w Anglii. Problem w tym, że trudno mi się dopatrzeć w tym jakiegoś przesłania, a po prostu mam wrażenie, że autor wciąż nachalnie mówi "patrzcie, taki jestem i się tego nie wstydzę...". Fajnie. Ale przez całą książkę w kolejnych konfiguracjach? "... i koniecznie muszę wam o tym przypominać na każdym kroku". Dla mnie takie zachowanie nie przystoi dojrzałej literaturze, co w sumie pokrywa się z faktem, że to debiut. A jeśli każda jego książka miałaby taka być, to więcej ich nie przeczytam. Zresztą, gdyby pod innymi względami tak powieść nie była znakomita, to z pewnością jej też bym nie doczytał do końca.

[Jander]

Gdyby to był wątek heteroseksualny to byłoby to po prostu kolejne love story i książka nie byłaby tak dobra. Czy film Brokeback Mountain jest nachalny, bo jest o związku nieheteroseksualnym? Tożsamość seksualna bohaterów jest cechą immanentną tego filmu i np. usuwanie scen erotycznych, bo część publiczności mogłaby je uznać za nachalne byłoby nie w porządku.
W gruncie rzeczy bardziej zwracałem uwagę na wątki lewicowe w książce, niż na gejowskie. A nie wydaje mi się, żeby autor się z nimi ukrywał (bądź dla Ciebie - był nachalny).

[Grigori]

Trochę umyka Ci meritum mojego zarzutu.
Moje podejście do lektury było zupełnie neutrale, o Duncanie nie wiedziałem nic. A jednak, po dwóch bądź trzech rozdziałach, miałem niezbitą pewność, że jest homoseksualistą. I uwierz mi, nie mam nic do tego. Dlatego posłużę się mnie kontrowersyjną analogią. Czy gdybyś czytał książkę autora który jest wegetarianinem, to chciałbyś, żeby książka na każdym kroku Ci o tym przypominała?
Myślę, że właśnie słowo "manifest" dobrze oddaje co mam na myśli i to się po prostu nie komponuje z literaturą, robi z niej to czym być nie powinna. Takich książek i autorów jest wielu, nie są literacko neutralni i bywają przez to strasznie nachalni. I tak właśnie odbieram Duncana i ten wątek. Nieważne, czy będzie o gejach, lesbijkach czy jedzeniu warzyw, zawsze będę kręcił na takie coś nosem, bo czytanie o prywatnych poglądach autora nie pozwala mi - wręcz wyklucza - zagłębienie się w świat przedstawiony. Te dwie warstwy ze sobą nie współgrają. Oczywiście linia jest cienka, ale Duncan ją zdecydowanie przekroczył.

[Jander]

Neutralność światopoglądowa mnie nie interesuje, każdy autor ma poglądy i nie widzę nic złego w ich przedstawianiu. Nie powinni się z nimi kryć do szafy czy pod kołdrę. Oczywiście w niektórych powieściach łatwo jest wyciągnąć wnioski o poglądach autora, w innych nieco trudniej, ale gdy autor w wywiadzie przyzna się do określonych poglądów to pasują one do charakteru książek (vide Huberath). Poglądy i tak wyjdą na wierzch, czasem potrzeba do tego bardziej sprawnego czytelnika, jednak nie istnieje nic takiego jak literatura neutralna, obojętna.
Jeśli w książce wegetarianizm jest elementem budowy powieści, bez której powieść byłaby niepełna to nie widzę problemu.

[Ł]

[adamo0]

To moja zagwozdka: po co epatować tym, że ma się inne skłonności seksualne? To mnie najbardziej oburza, czy w tych książkach, czy w otaczającej mnie rzeczywistości. Rozumiem inność i ją akceptuję, ale nie wiem po co to wszystkim pokazywać.

W różnych książkach pojawiają się motywy homoseksualne, ale tutaj było to aż niesmaczne. Autor nachalnie chciał wszem i wobec oświadczyć całemu światu jakie ma upodobania. Tylko co to kogo interesuje??

[You Know My Name]

[Grigori]

W Twoim pytania brak jest rozróżnienia na to, co jest meritum mojego zarzutu. Autor nie pisze tylko o homoseksualnych postaciach, ale i o sobie. Właściwie odwrotnie. Pisze o sobie, a za tym idą jego postacie. Może właśnie dzięki temu jest to wiarygodne, ale przez to sprawia wrażenie, jakby napisał książkę o sobie, a nie o tych postaciach.
Odpowiadając na Twoje pytanie; to zależy, czy książka byłaby o erotomanii, czy o tym, że autor jest erotomanem.

[You Know My Name]

Brak, bo tak jest IMO bardzo często, że pisarz w utworze literackim opisuje siebie, swoje superego, fantazje, marzenia, wspomnienia, fakty z życia. Tyle, że Tobie przeszkadza ten, który opisuje swój homoseksualizm.
Inna sprawa, że jesteś chyba nieźle zorientowany w życiu Duncana, twierdząc tak stanowczo, że on opisuje siebie, swoje życie.
Kolejna sprawa to fakt, że sfera seksualna, cielesna jest w KWG bardzo ważna. Dlaczego miałby silić się na opisywanie czegoś co mu się nie podoba.

[Grigori]

Wiesz, wyłożyłem swoje zarzuty uczciwie i je podtrzymuje, ale w dyskusji która zmierza do zrobienia ze mnie homofoba dalej brać udziału nie będę. Razi mnie natrętne propagowanie prywatnych poglądów autorów w literaturze i tyle.

[You Know My Name]

Nie sądzę, żebyś się bał, ale tolerujesz chyba z wyraźną trudnością.
Co i tak jest mimo wszystko godne pochwały Z MOJEGO PUNKTU WIDZENIA.
Bez kropli ironii.

[MrSpellu]

Ja nie toleruję i nie mam z tym problemów. Duncana nie skończyłem, bo po takim orzeźwiającym strzale w mordę jakim była cudowna forma literacka, kolejny cios poszedł w nery, a było nim puste zamulanie bez treści. A to już nie było fajne. Doczłapałem do połowy Welinu i nic mnie nie zmusi by dokończyć.

Co do wątków homo czy hetero. Z punktu widzenia zboczonego heteroseksualisty, momenty hetero oraz lesbijskie są dla mnie jak najbardziej estetycznie poprawne. Wątki męskiego homoseksualizmu powodują we mnie obrzydzenie, ale chyba bardziej na ekranie niż na kartach powieści. Cóż, widocznie jestem homofobem. Żyję z tym i jest mi z tym dobrze.

[Tixon]

Odnośnie dyskusji, wywiad z Duncanem :

http://ksiazki.polter.pl/...Duncanem-c23191

Cytat:

BS: Piszesz o anarchii, seksie i homoseksualizmie wprost, nie posługując się eufemizmami. Czy uważasz szokowanie odbiorców za niezbędny element literatury? Czy to dobry sposób pobudzania aktywności czytelnika? HD (...) Tak czy inaczej, chociaż trzeba nam historii traktujących o sprawach szokujących (no bo jeśli literatura nie będzie się zajmować tego rodzaju okropnościami, to mamy cholerny problem, społeczeństwo chowające głowę w piasek), to każdy pisarz sam wybiera, o czym chce pisać i nie wszystkie historie będą szokować. To powiedziawszy, muszę do jakiegoś stopnia przykładać miarę własnej estetyki, szczególnie tego jej działu, który wiąże się z postępowaniem – etyki, ponieważ istnieje także moralny status quo, w którym pewne zjawiska, jak (homo)seksualizm, stanowią tabu lub są otoczone eufemizmami. I jeżeli nie uzmysłowisz sobie, że ktoś gdzieś uważa pewne rzeczy za szokujące, istnieje ryzyko, że twój pocieszający eskapizm skończy jako manifest najbardziej szkodliwych podtekstów, bezmyślnie powtarzając społeczne uprzedzenia. Z etycznego punktu widzenia, pisarz musi kwestionować niepewną semiotykę, z którą pracuje, bo jeżeli tego nie robi, staje się współwinnym. To jednak bardziej złożone od samego szokowania. Na pewno nie chodzi o przekraczanie tabu tylko dlatego, że literatura powinna być "wyzywająca". (...) Lecz czy to oznacza, że pisarz musi szokować? Na pewno szokującym nie jest stworzenie bohatera-geja, który po prostu… nie schlebia stereotypom przez bycie złym i drapieżnym. Homofob może być zszokowany, gdy pisarz przedstawi homoseksualizm jako nic wielkiego, ale zszokowanie go nie jest zamiarem pisarza; jego celem jest coś dokładnie przeciwnego – pokazanie, że homoseksualność jest czymś, co nie powinno szokować.

[Ł]

Skoro skończyłem lekturę Księgi wszystkich godzin, to odniosę się do dyskusji. Zanim jednak przeoram wasze wypowiedzi, to od siebie dodam że całość bardzo mi się podobała. Po raz pierwszy przeczytałem nowoczesną powieść fantastyczną o zantropomorfizowanych aniołach-bogach-bożkach która mi się bez pudła podobała. Do takiej konwencji zraziłem się po przeczytaniu "Siewcy Wiatru", a "Amerykańscy Bogowie" wcale nie byli dla mnie żadnym objawieniem. A tu Duncan pokazał ile można z takiego pomysłu wycisnąć. Dodatkowo o wiele lepiej niż Gaiman uchwycił ponowoczesność językiem fantasy, a jednocześnie udało mu się włączyć w ten nurt wynalazki wydawałoby się zarezerwowane dla SF, jak nanotechnologie. Wydaje mi się że to są gówne zasługi Duncana, ale nie wiedzieć czemu wszyscy w swoich zachwytach albo stękach zatrzymują się na niestandardowej kompozycji rozdziałów. Jak zaczełem czytać Welin to wydawało mi się że to coś po-amberowskiego (wieloświat Amberu mimo wszystko jest scentralizowany a kolejne światy są promienistymi odbicami samego Amberu, więc model mimo wszystko bliższy np. sródziemniu Tolkiena), ale ostatnie strony Atramentu w ogóle to oblają. [SPOILER] Nawe tytyułowa Księga Wszystkich Godzin jest wtórna względem ludzkich pragnień, jest tylko marzeniem o spójności jaką starają się zrealizowac bitmity w wielu światach poskręcanych jak rhizoma. [/SPOILER] Jednocześnie Duncan ma bardzo ścisły i klarowny w swoim zakręceniu stylu, tak że nie robi się z tego postmodernistyczny bełt. Absolutnie kupuje taki model, który jest o wiele bardziej frapujący intelektualnie niż elementy postmodernizmu w "Amerykańskich Bogach". A o wiele osób straszyło mnie że ta ksiązka pełna seksualnej obsceniczności, czy wyżej wklejonych waleni pływających w kako etc. Serio, nie zauważyłem.

[Grigori]

No to skoro Ty tak dogłębnie przemyślałeś to zakończenie, że według Ciebie spina wiele wątków, to ja proszę o rozwinięcie tego tematu. Mówię to bez żadnej złośliwości, po prostu do mnie ono nie dotarło, więc może mi wytłumaczysz.

[Ł]

Grigori, nie twierdze że zrozumiałem KWG dogłębnie. Co więcej - jestem pewien że dogłębnie jej nie zrozumiałem, gdyż nie wszystkie znaki zapytania jakie stawiałem na marginesach podczas lektury, zniknęły. Jestem jednak pewien że podjąłem próbę jej zrozumienia, co na tle komentarzy o KWG jakie dominują w sieci wydaje się raczej mniejszościową postawą. Większościowo dominują komentarze ludzi którzy KWG nie rozumieją i nawet nie podjęli próby jej zrozumienia - jedni ją za to nienawidzą i rzucają w kąt, albo odsprzedają znajomym, a inni wprost przeciwnie - zachwycają się swoją niewiedzą, wręcz brandzlują nią w przekonaniu że im mniej rozumieją tym z większym dziełem mają do czynienia.

Po pierwsze w epilogu widzimy świat w którym prawdziwy Thomas, brat Anny nie żyje (Thomas i Jack występują tam jako fearie). Po prostu. Najważniejsze jednak że wszystkie inne postacie są z tym pogodzone. Oczywiście trzeba przyjąć założenie że wszystkie 7 głównych postaci to jeden główny bohater, ale wydaje mi się to mocnym założeniem wobec tego że Duncan nonstop o tym wspomina (7 wspaniałych, 7 dusz egipskich etc, etc, - uważny czytelnik zauważy że w każdym wszechświecie nigdy te wszystkie 7 osób nie wystepuje naraz. Nawet Seamus Finn stawiając sobie pasjansa na stronie 398 Atramentu , stawia 6 kart symbolizujących 6 bohaterów, po czym stwierdza że zgubił mu się Joker). Jest o tym mowa już w Welinie na stronie 279 a potwierdza w Atrmanecie na 512 stronie która jest w ogóle kluczem do intepretacji całości dzieła Duncana. Teraz trzeba cofnąć się do sentencji „Et in Arcadia Ego” która pada w najważniejszych momentach w książce – to aluzja do http://pl.wikipedia.org/wiki/Et_in_Arcadia_Ego i znaczy nie tylko „I ja żyłem w Arkadii” albo „Ja (śmierć) jestem nawet w Arkadii”. Oznacza to ostateczne pogodzenie się z śmiercią Thomasa, który w ogóle urasta do symbolu każdej niezawinionej śmierci, której bohaterowie przez większość książki próbowali zapobiec poprzez zdobycie i modyfikacje KWG (m.i. wątki z pierwszej połowy atramentu). Pod koniec jednak dowiadujemy się że nawet oryginalna KWG jest tylko wymysłem bitmitów (A str 520) które z kolei, co wielokrotnie stwierdzane dają nam to co chcemy (np. W s. 421, A str 264) a KWG w największym stopniu pożąda Joey (A s. 527), symbolizujący ciemną, podświadomą stronę każdego z nas. Cały myk momentu kulminacyjnego w którym Jack zdaje się postanawia zabić w sobie to pragnienie (uświadamia je sobie, czyni częścią świadomości) poprzez podniesienie paralizatora i wycelowania go, strzał (w Joego? W siebie?) jest oparty na pogodzeniu się z prawdą. Jest to rezygnacja z zmieniania (co zawsze kończy się niepowoedzeniem - tu uciekł mi cytat ale kwestia Anat z końca Atramentu) i przewidywania przeszłości (które samo z siebie ją zmienia – W str 319). Jest to dojrzałość miłości o jakiej mowa w końcówce Welinu – „Naprawdę go kocham, lecz uświadamiam sobie, że inaczej jeszcze niż kilka godzin temu, tamtą zachłanną, egoistyczną, chłopiecą miłość teraz ledwo mogę zrozumieć. Kocham go, bo już go nie potrzebuje”. Przeskok do epilogu jest w tym momencie możliwy do intepretowania na 2 sposoby – 1. oniryczny czyli „to wszystko był zły sen” i 2. Ontologicznie-fantastyczny czyli bitmity w końcu zrekonstruowały wszechświat w którym główny bohater jest pogodzony z sobą i światem. Wszechświat ten skonstruowany jest jak nasz, czyli niefantastycznie a jednak, jest w nim miejsce na fantazjowanie co symbolizują Jack&Puk jako wróże (sama końcówka atramentu to swoisty manifest litercki Duncana). Przez cały epilog występują symboliczne gesty odnoszące się do najważniejszych zdarzeń z Welinu i Atramentu, stawiając je jednak w rzeczywistym (a może "urzeczywistnionym") świetle.

Oczywiście to co napisałem to jedynie szkic intepretacyjny, dotyczący jedynie jednego wątku KWG, czyli sensowności właśnie takiego a nie innego epilogu, który jest piękny w swojej logice. Jeśli któż uważa go za zbędny czy z dupy wzięty, powinien zostawić książki i wracać na pole paść gęsi. W samej książce jest też wiele kwestii na którymi jeszcze pracuje porządkując moje notatki na marginesach Welinu i Atramentu (np. kwestia stosunku Foxa do Finna, dwóch najbardziej „świadomych” dusz z całej siódemki [Duncan zresztą wielokrotnie stawia nad tym wątkiem znak zapytania]) więc dopuszczam że to intepretacja obciążona niedoskonałoscią i nie traktuje jej zupełnie serio. Ale uważam że i tak jest to bardziej serio podejście niż wyłożenie lachy na temat w ogóle i podsumowanie że KWG jest pięknym bełkotem (i zachwycanie się niezrozumieniem samego Welinu). Nie jest.

[You Know My Name]

No cóż, nie sądzę, żebym stawiał sprawę w sposób: piękny bełkot. Ja skupiłem się na fascynującym wątku "nadistot", czyli bogów, aniołów, demonów jakby ich nie nazywać. Koncepcji rozłamu i boga jako pustego krzesła.

[Ł]

Ale ten wątek łączy się również ostatecznie właśnie w epilogu - przecież Bóg jako puste krzesło, największa tajemnica to śmierć, co wyraża się w śmierci Joego w świątyni (s 523 w rozumieniu poprzez stronę 498 i 408) A jak mówi Samuel H. "wszystkie największe prawdy są banalne [...] ludzie umierają" (s 512). I tak jak jest to napisane na stronie 408 w końcu imię Boga zostałe wypowiedziane a on sprowadzony na świat jako ostateczna śmierć Thomasa, który nie musi już wciąż ginąć w tysiącu światów alternatywnych. On po prostu nie żyje i jest świętej pamięci, to znaczy nie żyje w spokoju, a nie jako niespokojny duch wciąż umierający na skutek prób wyrywania go śmierci. Pogodzone z jego śmiercią postacie (Seamus który miał go chronić, Jack który był jego kochankiem i Anna, jego siostra) wspominają go jednak i w ten sposób Puk żyje jako nieśmiertelny duszek na zawsze z swoim Jackiem. Bo w ogóle wniosek KWG jest głęboko egzystencjonalny - niemożnośc poradzenia sobie z elemtarnymi kwestiami takimi jak śmierć, prowadzi ludzi do ciągłęgo podpalania świata, robienia z siebie aniołów i demonów.

[You Know My Name]

A samą KWG widzę jako [tabelę z wieloma skomplikowanymi obliczeniami, w której wszystkie dane liczbowe zmieniają się losowo po "zwróceniu przez kogokolwiek uwagi na jedną z nich"]. Trudno mi to opisać, coś jak z załamaniem funkcji falowej.

[Grigori]

Cóż, muszę przyznać, że włożyłeś sporo pracy i przemyśleń w tę lekturę czego nie śmiem nie docenić.

Nie mam zamiaru z tymi przemyśleniami polemizować, bo ani nie mam im nic do zarzucenia, ani do dodania - z pewnością nie ubrałbym tego w tak rozwiniętą wypowiedź, ale co do meritum zgadzam się w zupełności.
Natomiast co do Epilogu, uważam jednak, że jest ono nadal bardziej ostatnim słowem w manifeście dotyczącym skłonności autora, niż spójnym zakończeniem dotychczasowych wątków. Może celowo jest on tak skonstruowany, żeby każdy obmyślił go na swój sposób i z tej perspektywy to raczej atut niż wada (też wolę mieć pole do interpretacji, niż jedyną prawdę), ale w moim odczuciu oddalił się on tak daleko od treści książki (i jej konstrukcji), że została tylko ta homoseksualna otoczka. W każdym razie to wyryło mi się w pamięci najbardziej.

[MrSpellu]

[Ł]

[Tixon]

[You Know My Name]